Aktualności

Rosnąca popularność budownictwa drewnianego w połączeniu z rosnącymi cenami drewna sprawiły, że w ciągu zaledwie pięciu lat wartość rynku konstrukcji drewnianych w Polsce uległa podwojeniu. Duża w tym zasługa sprzedaży zagranicznej, która w minionych latach odpowiadała za blisko 60% przychodów polskich producentów. Perspektywy dla budownictwa drewnianego do 2028 r. są bardzo obiecujące, choć, podobnie jak w innych segmentach budownictwa, nie obędzie się bez przejściowej korekty.

Jak wynika z raportu Spectis "Rynek dachów i pokryć dachowych w Polsce 2023-2028", całkowite przychody 54 badanych producentów pokryć dachowych wyniosły w 2021 r. 12,9 mld zł, z czego 42% przypadło na pokrycia dachowe. Po doszacowaniu do pełnej zbiorowości producentów oraz uwzględniając pozostałe niszowe rodzaje pokryć dachowych, wartość rynku pokryć dachowych wyniosła 6,1 mld zł, notując imponujący nominalny wzrost wartości o ponad jedną trzecią.

Pomimo licznych przejęć mających miejsce w minionych latach, rynek prefabrykacji betonowej pozostaje mocno rozdrobniony, z dużym potencjałem do dalszej konsolidacji. Praktycznie każdego roku na rynku pojawiają się nowi inwestorzy, którzy jednak stosunkowo rzadko inwestują w budowę od podstaw nowych zakładów produkcyjnych, a częściej bazują na majątku przejmowanych firm lub kooperantów.

Jak wynika z najnowszego raportu zatytułowanego "Rynek ciężkiej prefabrykacji betonowej w Polsce 2023-2028", całkowite przychody 50 największych producentów prefabrykatów w 2021 r. wyniosły rekordowe 5,5 mld zł, z czego 65% przypadło na elementy prefabrykowane. Oznacza to, że wartość rynku ciężkiej prefabrykacji betonowej w 2021 r. wyniosła rekordowe 3,5 mld zł.

Kontynuacja ambitnych programów inwestycyjnych w zakresie budownictwa drogowego i kolejowego, transformacja energetyczna polskiej gospodarki, rozwój rynku e-commerce, przyspieszający trend nearshoringu i friendshoringu oraz ożywienie w budownictwie militarnym powodują, że potencjał polskiego rynku budowlanego w perspektywie do 2028 r. pozostaje znaczący. Zdecydowana większość planowanych inwestycji zlokalizowana jest na obszarze sześciu najbardziej rozwiniętych województw, które łącznie odpowiadają za dwie trzecie rynku budowlanego.

Jak wynika z naszego raportu "Rynek konstrukcji stalowych w Polsce 2023-2028", łączny udział 10 największych producentów w grupie 100 wiodących wytwórców konstrukcji stalowych w Polsce w 2021 r. wyniósł blisko 35%, wobec 30% rok wcześniej. Tak znaczący przyrost w ciągu zaledwie jednego roku jest na rynku zjawiskiem rzadkim. W dużej mierze był to efekt znaczącego wzrostu cen produktów, z którym dużo lepiej poradzili sobie najwięksi producenci.

W wyniku wzrostu popytu oraz gwałtownej zwyżki cen, w ciągu zaledwie dwóch lat wartość rynku konstrukcji stalowych w Polsce zwiększyła się o ponad połowę. W 2022 r. 100 największych producentów konstrukcji stalowych w Polsce wyprodukowało konstrukcje o wartości ponad 7 mld zł. Głównymi odbiorcami konstrukcji stalowych są budownictwo przemysłowo-magazynowe oraz szeroko rozumiana branża energetyczno-przemysłowa.

W najbliższych latach w Miękini ma zostać zrealizowana największa inwestycja zagraniczna w historii Polski. W połowie czerwca br. amerykańska firma Intel ogłosiła, że wybrała tę lokalizację pod budowę zakładu integracji i testowania półprzewodników.

W okresie ostatnich czterech kwartałów całkowite przychody 19 grup budowlanych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie wzrosły nominalnie o 16% w ujęciu r/r. Z uwagi na wygaśnięcie zdarzeń o charakterze jednorazowym obniżył się natomiast wynik finansowy netto analizowanej grupy, który w minionych czterech kwartałach wyniósł zaledwie 170 mln zł. Rentowność wykonawców wciąż prezentuje się słabiej w porównaniu z firmami deweloperskimi oraz dostawcami materiałów budowlanych i sprzętu.

Z początkiem lipca rusza rządowy program "Pierwsze Mieszkanie". W wielu bankach trwają intensywne analizy i przygotowania do obsługi programu, a w biura wielu deweloperów widoczny jest wzmożony ruch, w dużej mierze za sprawą potencjalnych beneficjentów programu.

Jak wynika z naszego najnowszego raportu kwartalnego "Trendy cenowe na rynku budowlanym w Polsce – I kwartał 2023", rzeczywista średnia dynamika cen w budownictwie pozostaje wyraźnie wyższa niż oficjalne dane GUS i w całym 2022 r. wyniosła aż 17%.

Średnia cen transakcyjnych mieszkań na rynku pierwotnym w 7 największych miastach (Gdańsk, Gdynia, Łódź, Kraków, Poznań, Warszawa, Wrocław) w I kw. 2023 r. wyniosła 11 346 zł/m2, według danych NBP. Oznacza to spadek o 0,7% w stosunku do poprzedniego kwartału oraz wzrost o 6,3% w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku. Uwzględniając wzrost wynagrodzeń w I kw. 2023 r. o ok. 13% r/r, w ujęciu realnym odnotowano więc 6-7% spadek cen mieszkań.

Jak wynika z najnowszego raportu Spectis zatytułowanego "Rynek budowlany w Polsce 2023-2030", w 2022 r. firmy wykonawcze pomimo rosnących kosztów zdołały obronić swoje marże ustanawiając jednocześnie nowy rekord wypracowanego zysku netto. Duża w tym zasługa partnerskiego podejścia zamawiających, umożliwiającego renegocjację cenową części kontraktów.

Dane o aktywności ekonomicznej za luty wskazują na kontynuację hamowania gospodarki na początku 2023 r. Wartość produkcji sprzedanej przemysłu zmalała o 1,2% r/r, a wartość sprzedaży detalicznej skurczyła się aż o 5%. Podobnie jak w styczniu, pozytywnie zaskoczyła natomiast dynamika produkcji budowlanej.

Po trzech latach stabilizacji, w 2021 r. łączne przychody 40 największych podmiotów budowlanych działających w Polsce wzrosły w ujęciu nominalnym o 16% do poziomu 56 mld zł, co w dużej mierze było rezultatem ogólnego wzrostu kosztów budowy. Z tego samego powodu 2022 r. zakończy się najwyższym od ponad dekady nominalnym wzrostem przychodów firm wykonawczych (około 23%). Lata 2023-2024 będą już jednak dla wykonawców okresem pełnym wyzwań, głównie za sprawą stagnacji posiadanego portfela zamówień, który aktualnie notuje kilkunastoprocentowy spadek w ujęciu realnym.

W 2021 r. łączne przychody 40 największych firm budowlanych działających w Polsce wyniosły 56 mld zł. Nominalnie to wzrost o 16 proc. W 2022 roku nominalny wzrost będzie jeszcze wyższy – wyniesie 23% – szacuje firma badawcza Spectis. To wynik wzrostu kosztów budowy. Kolejne lata mogą być jednak trudne.

W okresie ostatnich czterech kwartałów całkowite przychody 19 grup budowlanych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie wzrosły nominalnie o 25% w ujęciu r/r, na co istotny wpływ miał dalszy wzrost cen robocizny oraz materiałów budowlanych. Z uwagi na wygaśnięcie zdarzeń o charakterze jednorazowym obniżył się natomiast wynik finansowy netto analizowanej grupy, który w minionych czterech kwartałach wyniósł blisko 1 mld zł. Pomimo dodatniego wyniku finansowego, rentowność wykonawców wciąż prezentuje się słabiej w porównaniu z firmami deweloperskimi oraz dostawcami materiałów budowlanych i sprzętu.

Jak wynika z najnowszego raportu Spectis zatytułowanego "Deweloperzy mieszkaniowi w Polsce 2022-2027", z uwagi na gwałtowny spadek popytu na mieszkania, w całym 2022 r. sprzedaż mieszkań deweloperskich odnotuje spadek o ok. 30%. Wprawdzie konieczność walki z inflacją poprzez wzrost stóp procentowych znacząco zdławiła popyt na mieszkania, jednak jest to zjawisko przejściowe. Strukturalny niedobór mieszkań w Polsce, potęgowany przez napływ uchodźców z Ukrainy, generuje tzw. popyt odłożony w czasie, który przy malejącej inflacji i pierwszych obniżkach stóp procentowych, powróci na rynek. Scenariusz taki zrealizować się może jednak dopiero w 2024 r.

Stanowisko:

Analityk rynku budowlanego

Jak wynika z jesiennej edycji raportu Spectis zatytułowanego "Rynek budowlany w Polsce 2022-2029", dzięki dobrym wynikom budownictwa odnotowanym w pierwszym półroczu, prognozy na cały 2022 r. pozostają umiarkowanie optymistyczne, szczególnie biorąc pod uwagę trudne okoliczności rynkowe. Oczekujemy, że realny wzrost wartości rynku sięgnie 1% dla pełnej zbiorowości oraz 2% dla większych firm budowlanych, tj. zatrudniających powyżej 9 pracowników. Jeśli chodzi o 2023 r., prognozy dla budownictwa optymizmem już nie napawają.

Tocząca się na Ukrainie wojna wymusza przyspieszenie transformacji energetycznej polskiej gospodarki. Od kilku miesięcy obserwowany jest wyraźny wzrost liczby i wartości zapowiadanych inwestycji. Aktualna wartość 180 największych realizowanych i planowanych projektów przekracza już 300 mld zł. Tymczasem potencjał wykonawczy 80 największych wykonawców energetyczno-przemysłowych działających w Polsce od kilku lat wynosi w granicach 20 mld zł rocznie. W najbliższych latach ograniczone moce przerobowe branży budowlanej będą więc wąskim gardłem dla realizacji zapowiadanych inwestycji, która potrwa co najmniej 20 lat.

Konieczność przyspieszenia transformacji energetycznej polskiej gospodarki, kontynuacja ambitnych programów inwestycyjnych w zakresie infrastruktury transportowej, napływ do Polski uchodźców z Ukrainy oraz oczekiwany trend przenoszenia się do naszego kraju firm działających dotychczas za wschodnią granicą powodują, że potencjał polskiego rynku budowlanego w perspektywie do 2027 r., a także w ujęciu długoterminowym, pozostaje znaczący. Zdecydowana większość planowanych inwestycji zlokalizowana jest na obszarze sześciu najbardziej rozwiniętych gospodarczo województw, które łącznie odpowiadają za dwie trzecie wartości rynku budowlanego.

Jak wynika z raportu Spectis zatytułowanego "Budownictwo kolejowe w Polsce 2022-2027", szacunkowa wartość 270 realizowanych i planowanych największych inwestycji kolejowych to 125 mld zł, z czego 37 mld zł (30% całości) przypada na inwestycje w budowie a 88 mld zł na inwestycje będące na etapie przetargu, planowania lub wstępnej koncepcji. Tak znacząca dysproporcja pomiędzy wartością inwestycji w realizacji a planowanymi świadczy o dużym długoterminowym potencjale rozwoju tego segmentu budownictwa.

Jak wynika z raportu Spectis zatytułowanego "Rynek wyrobów betonowych w Polsce 2022-2027", w wyniku ponadprzeciętnego wzrostu kosztów produkcji, w 2021 r. wartość rynku wyrobów betonowych wzrosła w ujęciu nominalnym o ok. 14%, do poziomu ponad 10,6 mld zł. Prognozy na 2022 r. zakładają kolejny dwucyfrowy wzrost wartości tego rynku.

Jak wynika z najnowszego raportu Spectis zatytułowanego "Rynek budowlany w Polsce 2022-2029", po mocnym początku 2022 r., perspektywy dla budownictwa na dalszą część roku rysują się mniej optymistycznie. Do oczekiwanego spowolnienia w sposób pośredni przyczyni się trwająca na Ukrainie wojna, która potęguje już wcześniej obserwowane na rynku problemy, takie jak rosnące ceny surowców, materiałów i nośników energii czy niedobór pracowników.

Jak wynika z raportu Spectis zatytułowanego "Rynek dachów i pokryć dachowych w Polsce 2022-2027", całkowite przychody 54 badanych producentów pokryć dachowych przekroczyły w 2020 r. poziom 9 mld zł, z czego ponad 40% przypadło na pokrycia dachowe. W oparciu o wstępne dane, szacujemy że w 2021 r. wartość rynku pokryć dachowych wzrosła o 9%. W 2022 r. oczekiwana jest już nieco niższa dynamika wartości rynku.

W latach 2018-2020 łączne przychody 40 największych podmiotów budowlanych działających w Polsce ustabilizowały się na poziomie 47-48 mld zł, co biorąc pod uwagę notowany w minionych latach wzrost kosztów budowy, oznacza realny spadek wolumenu przerobów. Także rok 2021 zakończył się niewielkim nominalnym wzrostem przychodów firm. Dla dalszego rozwoju grupy największych firm budowlanych konieczne jest szybkie zatwierdzenie finansowania unijnego dla Polski, tj. Krajowego Programu Odbudowy oraz budżetu w ramach polityki spójności na lata 2021-2027.

Pod koniec 2021 r. zaktualizowaliśmy naszą bazę największych wykonawców w Polsce. Publikowana w formie excel baza jest przydatnym narzędziem wspierającym analizę otoczenia konkurencyjnego na rynku wykonawstwa. Zestawienie przydatne jest również podczas poszukiwania nowych wykonawców i podwykonawców. Baza jest szczególnie pomocna przy doborze lub weryfikacji firm pod kątem wielkości przychodów, zyskowności czy lokalizacji.

W okresie ostatnich czterech kwartałów całkowite przychody 19 grup budowlanych notowanych na GPW wzrosły nominalnie o 10% w ujęciu r/r, na co istotny wpływ miał dalszy wzrost cen robocizny oraz materiałów budowlanych. Wyraźnie poprawił się również wynik finansowy netto analizowanej grupy, który w ciągu roku wzrósł aż o 1,3 mld zł, co w dużej mierze jest jednak zasługą jednorazowych zdarzeń rynkowych. Pomimo poprawy, rentowność wykonawców wciąż prezentuje się słabiej w porównaniu z firmami deweloperskimi oraz dostawcami materiałów budowlanych i sprzętu.

Kontynuacja ambitnych programów inwestycyjnych w zakresie infrastruktury drogowej i kolejowej, konieczność transformacji energetycznej polskiej gospodarki oraz utrzymująca się dobra kondycja budownictwa mieszkaniowego powodują, że potencjał polskiego rynku budowlanego w perspektywie do 2026 r. pozostaje znaczący. Zdecydowana większość planowanych inwestycji zlokalizowana jest na obszarze sześciu najbardziej rozwiniętych gospodarczo województw, które łącznie odpowiadają za dwie trzecie wartości rynku budowlanego.

Jak wynika z naszego raportu zatytułowanego "Budownictwo energetyczno-przemysłowe w Polsce 2021-2026", szacunkowa wartość 170 realizowanych i planowanych największych inwestycji to 253 mld zł, z czego 30 mld zł (12% całości) przypada na inwestycje w budowie a 223 mld zł na inwestycje będące na etapie przetargu, planowania lub wstępnej koncepcji. Tak znacząca dysproporcja pomiędzy wartością inwestycji w realizacji a planowanymi świadczy o ogromnym potencjale rozwoju tego segmentu budownictwa.

W 2020 roku całkowite przychody blisko 20 grup budowlanych notowanych na GPW wzrosły nominalnie o 4,3%, co biorąc pod uwagę dalszy wzrost cen materiałów i robocizny, w ujęciu realnym jest wzrostem symbolicznym. Wyraźnej poprawie uległ natomiast wynik finansowy netto analizowanej grupy, który w ciągu roku wzrósł o blisko 0,5 mld zł. Wynik finansowy i rentowność wykonawców wciąż prezentuje się jednak mizernie w porównaniu do rezultatów firm deweloperskich oraz dostawców materiałów budowlanych i sprzętu.

Jak wynika z naszego najnowszego raportu zatytułowanego "Budownictwo kolejowe w Polsce 2021-2026", szacunkowa wartość ponad 200 realizowanych i planowanych największych inwestycji kolejowych to blisko 120 mld zł, z czego 35 mld zł (30% całości) przypada na inwestycje w budowie a ponad 80 mld zł na inwestycje będące na etapie przetargu, planowania lub wstępnej koncepcji. Tak znacząca dysproporcja pomiędzy wartością inwestycji w realizacji a planowanymi świadczy o bardzo dużym potencjale rozwoju tej gałęzi budownictwa.

Jak wynika z naszego najnowszego raportu zatytułowanego "Rynek fasad i materiałów fasadowych w Polsce 2021-2026", pomimo wyraźnego spowolnienia aktywności w budownictwie kubaturowym, szczególnie niemieszkaniowym, producenci materiałów fasadowych zdołali utrzymać wartość przychodów na poziomie ponad 3,6 mld zł.

Na początku 2021 r. poszerzyliśmy o kolejny tysiąc naszą bazę największych wykonawców w Polsce. Publikowana w formie excel baza jest przydatnym narzędziem wspierającym analizę otoczenia konkurencyjnego na rynku wykonawstwa. Zestawienie przydatne jest również podczas poszukiwania nowych wykonawców i podwykonawców. Baza jest szczególnie pomocna przy doborze lub weryfikacji firm pod kątem wielkości przychodów, zyskowności czy lokalizacji. W bazie prezentujemy przychody i zysk netto firm od 2010 r.

Jak wynika z raportu Spectis zatytułowanego "Rynek dachów i pokryć dachowych w Polsce 2020-2025", pomimo obserwowanego spowolnienia aktywności w budownictwie kubaturowym, producenci pokryć dachowych zdołali utrzymać ubiegłoroczną wartość przychodów na poziomie nieco ponad 4 mld zł.

Jak wynika z naszego najnowszego raportu miesięcznego "Rynek budowlany w Polsce – luty 2021", grudzień okazał się być udanym miesiącem dla firm wykonawczych oraz producentów materiałów budowlanych. Perspektywy dla dynamiki budownictwa na najbliższe miesiące pozostają jednak umiarkowanie pesymistyczne, głównie z uwagi na wysoką bazę odniesienia z I kw. 2020 r. Na możliwe ożywienie w drugim półroczu wskazuje natomiast wzrost portfela zamówień 20 największych wykonawców.

Jednym z niewielu pozytywnych efektów epidemii koronawirusa jest wyraźna redukcja liczby wypadków przy pracy. Dotyczy to zarówno budownictwa jak i innych sektorów gospodarki. Można więc przypuszczać, że wiele zastosowanych w minionych miesiącach środków bezpieczeństwa pozostanie z nami również po pandemii.

Polska gospodarka punkt kulminacyjny krótkoterminowego załamania aktywności gospodarczej ma już za sobą. Tego samego nie można jednak powiedzieć o sektorze budowlanym, który na wstrząsy gospodarcze reaguje zawsze z opóźnieniem. Dlatego też, pierwsza połowa 2021 r. będzie dla polskiego budownictwa okresem pełnym wyzwań. Rynek wiąże duże nadzieje z nową pulą środków unijnych, jednak ich zauważalny wpływ na wolumen inwestycji zauważalny będzie najwcześniej w drugiej połowie 2021 r.

Jak wynika z naszego najnowszego raportu zatytułowanego "Rynek wyrobów betonowych w Polsce 2020-2025", pomimo obserwowanego spowolnienia aktywności w budownictwie, producenci wyrobów betonowych powinni utrzymać ubiegłoroczną wartość przychodów na poziomie nieco ponad 9 mld zł.

Aktualnie w Polsce w fazie budowy znajdują się tylko cztery projekty o wartości przekraczającej 3 mld zł netto. Łączna wartość tych mega-inwestycji to blisko 17 mld zł netto, co nie jest kwotą znaczącą, szczególnie biorąc pod uwagę fakt, że w kolejce oczekują mega-przedsięwzięcia warte blisko 300 mld zł.

Pomimo krótkoterminowego załamania aktywności gospodarczej spowodowanego epidemią koronawirusa potencjał polskiego rynku budowlanego w perspektywie do 2025 r. pozostaje znaczący. W stosunku do wcześniejszych prognoz atrakcyjność segmentu inżynieryjnego nawet się poprawiła. Zdecydowana większość realizowanych i planowanych inwestycji budowlanych zlokalizowana jest na obszarze sześciu najwyżej rozwiniętych gospodarczo województw, które łącznie odpowiadają za blisko 65% wartości rynku budowlanego.

Marzec był dwunastym z rzędu spadkowym miesiącem pod względem poziomu optymizmu w budownictwie. Odsezonowany wskaźnik koniunktury przyjął wartość ujemną i znalazł się na poziomie najniższym od trzech lat. Ponieważ badanie marcowe nie uwzględnia jeszcze zupełnie nowej rzeczywistości gospodarczej, należy oczekiwać, że w kwietniu poziom koniunktury w sektorze budowlanym ulegnie znacznemu pogorszeniu.

Na rynku prefabrykacji nadal funkcjonuje duża grupa spółek, które finansowo radzą sobie słabo, co stanowi pole do dalszej konsolidacji branży. Jak wynika z analizy 50 wiodących firm, na rynku zauważalna jest nieco wyższa rentowność większych podmiotów, co wynika z efektu skali, możliwości obsługi dużych projektów oraz posiadania kompleksowej oferty od projektu po montaż.

Kumulacja inwestycji w gospodarce, niedobór wykwalifikowanych pracowników budowlanych, pełne portfele zamówień generalnych wykonawców i podwykonawców oraz wzrost kosztów produkcji sprawiły, że w ciągu zaledwie kilku lat polski rynek prefabrykacji betonowej podwoił swoją wartość. Co więcej, w najbliższych latach branżę czekają dalsze, choć już mniej dynamiczne, wzrosty. Sprzyjać jej będzie prognozowany wzrost kosztów pracy w budownictwie, wszechobecna presja na skrócenie czasu realizacji obiektów budowlanych oraz wzrost zainteresowania kompleksową prefabrykacją w budownictwie mieszkaniowym.

Początek 2020 r. przyniósł gwałtowne pogorszenie nastrojów wśród firm budowlanych w Polsce, szczególnie jeśli chodzi o postrzeganie uciążliwości kosztów zatrudnienia oraz obciążeń fiskalnych. Główne przyczyny to ponad 15% wzrost płacy minimalnej, 10% wzrost kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą w budownictwie, a także wprowadzenie w większych firmach budowlanych Pracowniczych Planów Kapitałowych lub alternatywnych dla nich Pracowniczych Planów Emerytalnych.

W 2018 r. grupie 40 największych podmiotów budowlanych w Polsce udało się wreszcie poprawić dotychczasowy rekord łącznej wartości ich przychodów, odnotowany w 2011 r. Poza większym wolumenem robót, duża w tym jednak zasługa rosnących cen materiałów i robocizny.

W 2018 r. zagregowany wynik finansowy netto w grupie 30 wiodących deweloperów komercyjnych w Polsce wyniósł rekordowe 985 mln zł, co przełożyło się na wskaźnik rentowności netto na poziomie 25%. Najnowsze dane napływające z rynku transakcji inwestycyjnych, a także śródroczne sprawozdania finansowe firm deweloperskich wskazują na to, że 2019 rok pod względem zyskowności może być dla branży równie udany jak 2018.

Całkowita szacunkowa wartość 230 realizowanych i planowanych inwestycji biurowych, handlowych, magazynowych i hotelowych realizowanych przez 30 wiodących firm deweloperskich wynosi 40 mld zł, wynika z naszego najnowszego raportu zatytułowanego "Deweloperzy komercyjni w Polsce 2019-2023".

Dzięki trwającemu od kilku lat ożywieniu w budownictwie mieszkaniowym polska gospodarka po raz pierwszy w historii III RP zdołała wspiąć się na pułap realizacji 200 tys. mieszkań rocznie.

Całkowite przychody ponad 20 grup budowlanych notowanych na GPW w okresie III kw. 2018-II kw. 2019 wzrosły nominalnie o 7,4% i wyniosły blisko 25 mld zł. Rosnące przychody nadal nie przekładają się jednak na poprawę zyskowności branży, która pozostaje ujemna już od blisko dwóch lat. Na notowanym od kilku już lat ożywieniu w budownictwie zarabiają przede wszystkim deweloperzy oraz, choć w dużo mniejszym stopniu, producenci i dostawcy materiałów budowlanych oraz sprzętu budowlanego.

Dzięki trwającemu od kilku lat ożywieniu inwestycyjnemu wartość polskiego rynku budowlanego bije kolejne rekordy, by zbliżyć się do okrągłej kwoty 250 mld zł w 2020 r. W ujęciu nominalnym wartość rynku może robić wrażenie, jednak patrząc na wolumen realizowanych robót i zużywanych materiałów budowlanych, zwyżka nie jest już tak spektakularna. Wzrost wartości rynku napędzają bowiem drożejące materiały budowlane oraz rosnące koszty pracy.

Od czasu przejęcia w 2015 r. spółki Bilfinger Infrastructure portfel zamówień grupy PORR w Polsce, napędzany głównie dużymi projektami drogowymi, kolejowymi i tunelowymi, rośnie w imponującym tempie, przekraczając na koniec II kw. 2019 r. 6,6 mld zł. Oznacza to, że pod względem bieżącego portfela zleceń dystans dzielący grupę PORR od grupy Strabag został zniwelowany do jednego średniej wielkości kontraktu. 

Jak wynika z najnowszego raportu Spectis zatytułowanego "Rynek budowlany w Polsce 2019-2025 – analiza 20 największych miast", poszczególne ośrodki miejskie istotnie różnią się od siebie, jeżeli chodzi o bieżący etap cyklu koniunkturalnego oraz potencjał rozwoju do 2025 roku. Dotyczy to zarówno budownictwa kubaturowego, jak i infrastruktury miejskiej.

Po kilkunastu latach znaczącej poprawy stanu technicznego sieci dróg krajowych, kiedy to odsetek dróg w stanie dobrym wzrósł z blisko 24% w 2000 r. do 66% w 2013 r., od 2014 r. w obszarze tym obserwujemy wyraźną stagnację - średni odsetek dla lat 2014-2018 wyniósł już mniej niż 60%. Utrzymaniu sieci dróg krajowych w poprawnym stanie technicznym nie sprzyja rosnący ruch na drogach oraz przedłużające się roboty budowlane i związane z nimi objazdy. Natomiast jak wynika z analizy danych o zezwoleniach budowlanych, w najbliższych latach na znaczące przyspieszenie w obszarze budownictwa drogowego mogą liczyć przede wszystkim woj. podkarpackie, małopolskie i łódzkie.

Według kalkulacji Spectis, w marcu 2019 r. sprzedaż cementu na rynku krajowym po raz pierwszy w historii przekroczyła poziom 20 mln ton rocznie.

Pomimo prognozowanej na najbliższe lata niższej dynamiki polskiego rynku budowlanego, potencjał inwestycyjny większości województw pozostaje znaczący. Jak wynika z naszego raportu zatytułowanego "Rynek budowlany w Polsce 2019-2025 – analiza 16 województw", łączna szacunkowa wartość 960 największych realizowanych i planowanych inwestycji w Polsce to aż 420 mld zł, czyli blisko dwa razy tyle ile wynosi roczna wartość całego rynku budowlanego.

W 2018 r. inwestorzy uzyskali pozwolenia na domy jednorodzinne o powierzchni ponad 14 mln m², co jest najlepszym wynikiem od 10 lat. Biorąc pod uwagę dane za pierwszy kwartał roku, w całym 2019 w segmencie jednorodzinnym możliwe jest przekroczenie bariery 15 mln m², czyli powrót do rekordowego wolumenu z lat 2007-2008.

W 2018 roku całkowite przychody ponad 20 grup budowlanych notowanych na GPW wzrosły nominalnie o 9,8%, co biorąc pod uwagę wzrost cen materiałów i robocizny, w ujęciu realnym jest wzrostem niewielkim. Nieznacznej poprawie uległ także wynik finansowy netto analizowanej grupy, który wciąż prezentuje się mizernie w porównaniu do zysków firm deweloperskich oraz dostawców materiałów budowlanych i sprzętu.

Jak wynika z naszego raportu zatytułowanego "Rynek pracy w budownictwie 2019-2023", pomimo notowanego w minionych dwóch latach dynamicznego wzrostu płac w budownictwie, wynagrodzenia budowlańców na tle średniej krajowej nadal prezentują się przeciętne. Znacząco wzrosło natomiast bezpieczeństwo pracy, w wyniku czego w 2018 r. liczba wypadków na budowach odnotowała najniższy poziom w historii.

W 2018 r. firmy budowlane zdołały wybronić się przed grożącą im falą upadłości. Nie oznacza to jednak, że niebezpieczeństwo zostało w pełni zażegnane. W latach 2019-2020 nadal realizowane i rozliczane będą nierentowne kontrakty wyceniane w okresie intensywnej walki o zlecenia. Będzie ich już jednak coraz mniej a w portfelach wykonawców zaczną przeważać ostrożnie skalkulowane zlecenia.

Po bardzo dobrym wyniku odnotowanym w pierwszych miesiącach roku, w marcu odnotowano dalszy wzrost poziomu optymizmu w budownictwie. Odsezonowany wskaźnik koniunktury wzrósł do poziomu 5,4 pkt., co jest najlepszym wynikiem od ponad 10 lat.

Niskie stopy procentowe w połączeniu z ożywieniem inwestycyjnym oraz niedoborem pracowników powodują znaczącą presję na ceny materiałów budowlanych i wykonawstwa. Biorąc pod uwagę łagodną politykę władz monetarnych oraz dalsze wzrosty w budownictwie, w 2019 r. należy oczekiwać utrzymania się presji cenowej na rynku.

Po bardzo dobrym dla polskiego sektora budowlanego 2018 roku, kiedy to przez cały rok większość kluczowych wskaźników prezentowała dynamiczne wzrosty, początek roku 2019 przyniósł wyraźne osłabienie praktycznie we wszystkich możliwych obszarach rynku. W dużej mierze jest to jednak efekt wysokiej bazy z początku poprzedniego roku.

Wartość produkcji budowlano-montażowej zrealizowanej przez polskie firmy budowlane na rynkach zagranicznych osiągnęła rekordowy poziom 6,5 mld zł, będący jednak wciąż wynikiem poniżej możliwości krajowych wykonawców. Co istotne, w minionych latach miała miejsce wyraźna zmiana, jeżeli chodzi o strukturę podmiotów realizujących zlecenia zagraniczne – środek ciężkości przesunął się z największych grup budowlanych na mniejsze i bardziej wyspecjalizowane podmioty.

Po wielu miesiącach starannego agregowania danych, ukończyliśmy pierwszą edycję raportu "Firmy budowlane w Polsce 2018-2022". Jest to pierwszy na rynku raport tak dogłębnie analizujący sektor 40 największych wykonawców w Polsce.

Po trzecim kwartale 2018 roku rentowność 22 grup budowlanych notowanych na GPW pozostaje ujemna. Co więcej, już drugi kwartał z rzędu maleje zyskowność firm deweloperskich, choć w porównaniu do wykonawców, wynik deweloperów wciąż jest bardzo dobry i na bezpiecznym poziomie. Stabilnie prezentują się natomiast wyniki finansowe producentów i dostawców materiałów budowlanych i sprzętu budowlanego.

W rezultacie trwającego już ponad pięć lat ożywienia na rynku mieszkaniowym w Polsce na koniec września 2018 r. w realizacji było ponad 800 tys. mieszkań i domów. Rekordowa liczba mieszkań w budowie to jednak nie tylko powód do zadowolenia, lecz również przyczyna wielu problemów, zwłaszcza dla deweloperów.

W obliczu wyraźnie rosnących kosztów rentowność w budownictwie gwałtownie spada i nic nie wskazuje na możliwość szybkiej poprawy zyskowności sektora. W 2019 r. branża doświadczy bowiem dalszego wzrostu kosztów, m.in. w wyniku podwyższenia płacy minimalnej, rosnących cen paliw, a także energii elektrycznej, co przełoży się na dalszy wzrost cen materiałów budowlanych.

Pomimo pierwszych oznak spowolnienia gospodarczego, plany inwestycyjne na rynku niemieszkaniowym pozostają ambitne. W pierwszym półroczu 2018 r. wolumen nowych pozwoleń budowlanych wzrósł o ponad 7% r/r. Oznacza to, że budownictwo niemieszkaniowe w 2018 r. ma szansę przebić rekordowy metraż pozwoleń z 2016 r.

Jak wynika z najnowszego raportu Spectis Rynek budowlany w Polsce 2018-2025, budownictwo jest już praktycznie na samym szczycie jeżeli chodzi o dynamikę rynku. W związku z tym, jest wysoce prawdopodobne, że w najbliższych miesiącach dynamika budownictwa będzie maleć, m.in. w efekcie wysokiej bazy porównawczej. Na szczęście nie jest to jeszcze moment szczytowy jeżeli chodzi o wolumen realizowanych robót.  

Szczegółowa analiza działań rynkowych wiodących grup budowlanych w Polsce wskazuje na to, że praktycznie każda z grup realizuje obecnie nieco odmienną strategię rynkową. Kluczowe różnice pomiędzy wykonawcami dotyczą m.in. stopnia zaangażowania w kluczowe segmenty budownictwa inżynieryjnego (drogi, koleje, energetyka i przemysł), obecności w sektorze budownictwa komercyjnego, aktywnej działalności na rynku deweloperskim, czy rozkładu sił w ujęciu regionalnym (zarówno na arenie krajowej jak i międzynarodowej).

Znaczący wolumen zakontraktowanych oraz planowanych inwestycji wskazuje na to, że rok 2019 w sektorze budowlanym upłynie pod znakiem dalszych napięć na rynku pracy, czyli niskiej dostępności podstawowej siły roboczej, dynamicznie rosnących płac oraz ostrej rywalizacji o pracowników.

W najbliższych dniach firma PORR zdecyduje o tym, czy podejmie się realizacji za kwotę 793 mln zł tunelu pomiędzy wyspami Uznam i Wolin. Wprawdzie nie mamy w tym obszarze żadnych przecieków, jednak bazując na naszych danych i trendach rynkowych oceniamy, że firma nie podejmie się tego zadania.

Jak wynika z najnowszego raportu SPECTIS "Rynek budowlany w Polsce 2018-2022 – analiza 16 województw", dzięki licznie rozpoczynanym nowym projektom, w najbliższych latach znaczącego przyspieszenia inwestycyjnego doświadczą regiony Polski Wschodniej.

Analizowane przez SPECTIS dane rynkowe wskazują na dużą rozbieżność pomiędzy oficjalnym a rzeczywistym wzrostem cen w budownictwie.

Nasz nowy raport jest analizą porównawczą danych statystycznych i prognoz dla 16 województw. Publikacja niezwykle pomocna przy raportowaniu, budżetowaniu oraz planowaniu strategicznym w ujęciu regionalnym. Ważnym elementem raportu są 5-letnie prognozy dla trzech segmentów rynku budowlanego.

Jak wynika z najnowszego raportu SPECTIS zatytułowanego „Rynek budowlany w Polsce 2018-2022 – analiza 20 największych miast”, wśród miast, w których w najbliższych latach należy oczekiwać przyspieszenia inwestycyjnego w segmencie inżynieryjnym, na szczególną uwagę zasługują Gdańsk i Szczecin. Dodatkowo, do aglomeracji, na terenie których w najbliższych latach realizowane będą duże projekty inżynieryjne zaliczyć można Warszawę i Kraków.

Nasz nowy raport stanowi analizę porównawczą 20 najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce oraz przedstawia prognozy rozwoju dla poszczególnych miast. Zestawienie planowanych inwestycji oraz kombinacja kilkunastu kluczowych grup wskaźników wyprzedzających pozwala ocenić, które miasta w najbliższych latach będą motorem napędowym branży budowlanej. Ważną częścią raportu są eksperckie komentarze pozwalające na lepsze zrozumienie obecnej i przyszłej sytuacji rynkowej w poszczególnych miastach.

W latach 2015-2017 w obszarze budownictwa kubaturowego 20 największych aglomeracji odpowiadało za ponad 44% powierzchni wydawanych w Polsce pozwoleń budowlanych. Dla porównania, w 2013 r. udział ten wynosił mniej niż 40%. W ciągu ostatnich trzech lat swój udział w krajowym wolumenie pozwoleń budowlanych znacząco zwiększyły: Kraków, Łódź, Wrocław, Szczecin, Toruń, Zielona Góra i Gorzów Wielkopolski. Wyraźne spowolnienie odnotowały natomiast Bydgoszcz i Lublin.

Bartłomiej Sosna

Ekspert rynku budowlanego, SPECTIS

Pomimo braku powodzenia w przetargach na budowę Elektrowni Ostrołęka oraz tunelowego odcinka drogi ekspresowej S3, spółki z Grupy PowerChina wciąż stoją przed realną szansą na pozyskanie w najbliższych miesiącach trzech zamówień o wartości ponad 3 mld zł brutto, z których największym projektem jest budowa Północnej Obwodnicy Krakowa.

Wprawdzie jest jeszcze zdecydowanie zbyt wcześnie, aby próbę wejścia na polski rynek chińskiego podmiotu uznać za sukces, jednak warto już teraz zaznaczyć, że w przypadku pozyskania wszystkich trzech kontraktów, Grupa PowerChina pod względem posiadanego portfela zamówień weszłaby do czołowej dziesiątki największych grup budowlanych w Polsce.

Co ciekawe, firma postawiła sobie za cel osiągnięcie pozycji jednego z najważniejszych uczestników nie tylko polskiego, ale także europejskiego rynku budownictwa infrastrukturalnego.

W najnowszej analizie prezentujemy zestawienia planowanych inwestycji dla 20 miast oraz analizujemy kilkanaście kluczowych wskaźników wyprzedzających koniunkturę w budownictwie. Pozwala nam to wskazać, które miasta w najbliższych latach będą motorem napędowym budownictwa.

Pełna analiza konkurencji firm budowlanych jest częscią raportu generalnego dla polskiego budownictwa: Rynek budowlany w Polsce 2018-2025.

Poziom kosztów oraz rentowności firm budowlanych w Polsce. Pełna analiza w najnowszym raporcie generalnym dla polskiego budownictwa: Rynek budowlany w Polsce 2018-2025.

Przekrojowa analiza oraz 7-letnie porgnozy rozwoju dla 3 głównych segmentów oraz 20 podsegmentów rynku.

"Rynek budowlany w Polsce 2018-2025” to najważniejsza publikacja w naszym portfolio. Raport skupia się na przyszłości szeroko rozumianego rynku budowlanego, prezentując jednocześnie historyczne szeregi czasowe.

Raport generalny SPECTIS to analiza kluczowych szans i zagrożeń dla polskiego rynku budowlanego na lata 2018-2025.
Twarde dane, prognozy, komentarze eksperckie i analizy SWOT dla ponad 20 segmentów rynku. 

Trwające od kilkunastu miesięcy ożywienie inwestycyjne oraz bardzo dobra końcówka ubiegłego roku wywindowały wartość polskiego rynku budowlanego do nienotowanego wcześniej poziomu. W roku 2018 także oczekiwany jest wzrost wartości sektora budowlanego, jednak w stosunku do wartości Produktu Krajowego Brutto wciąż jest to wynik przeciętny.